Ana Akım Psikiyatri, Engelsizlikçilik Akımı Yanlısıdır

"Ana Akım Psikiyatri, Engelsizlikçilik Akımı Yanlısıdır", Chaya Grossberg, Görsel (MIA)

       Psikiyatrik ilaçlar ve elektroşok, psikiyatrik tıp uygulamalarında kullanılan başlıca tedaviler, vücuda zararlıdır. Bazı insanlar zihinleri üzerindeki etkilerini severken (ve diğerleri bunların basitçe "işe yaramadığını" veya korkunç hatta acı verici olduğunu düşünür), vücut üzerinde asla uzun vadede iyi bir etkiye sahip olmazlar. Bu, engelli/farklı yeteneklere sahip bireyler için bir sorundur.

Böbrek/adrenal, karaciğer, sindirim ve diğer organ fonksiyonları çok güçlü olan kişiler için, yorgunluk ortaya çıkana kadar psikiyatrik ilaçların stresi oldukça uzun bir süre boyunca devam edebilir. Belki bu kişiler psikiyatrik ilaçları uzun yıllar alabilir ve yine de bir işte çalışabilir, ilişkilerini sürdürebilir ve sağlam bir uyku programı ve temel motivasyon sağlayabilirler. Bunlar genellikle ilaçların "işe yaradığını" gören kişilerdir. Vücutları toksinleri kolayca atabilir ve düzgün bir şekilde çalışmaya devam edebilir.

Ancak böbrek/adrenal, karaciğer, sindirim veya diğer organ zayıflığı, hasarı veya işlev bozukluğu olanlar için durum başka. Psikiyatrik kimyasallar kolayca detoks olmuyor, böbrekler ve adrenaller onları detoksifiye etmek için çok çalışmak zorunda kalmanın stresiyle daha da zayıflıyor ve sindirim sistemi yavaşlamaya karşı savunmasız hale geliyor.

Elbette, ilaçlardan temel sağlıklarını ve motivasyonlarını kaybedecek kadar fiziksel olarak zarar gören, ancak yine de ilaçlara ihtiyaç duyduklarını, ilaçların onları almamaktan daha iyi olduğunu düşünen bazı insanlar var. Peki engelli insanlara çok az seçenek bırakmak adil mi? Sadece fiziksel engellerini veya kronik hastalıklarını daha da kötüleştiren tedaviler sunmak mı?

Bu ilaçların toleransı geniş bir yelpazededir ve en güçlü fiziksel yapıya sahip olanların ilaçları daha uzun süre tolere etme olasılığı daha yüksektir. Daha kırılgan, hassas veya zayıf vücutlara sahip olanların, özellikle birden fazla ilaç kullanıyorlarsa veya bunları yıllarca kullanıyorlarsa, bu ilaçları her gün almanın stresinden dolayı kalıcı olarak zarar görme olasılıkları daha yüksektir.

Bu yüzden insanları alternatif tedaviler aradıkları veya hayatlarını psikiyatrik ilaçlara dayanmayan yollarla sürdürmeyi seçtikleri için eleştirmek, psikolojik baskıdır (/manipilasyondur "gaslighting"). Psikolojik baskı veya insanları kendi akıl sağlıklarını sorgulamaya yönlendirmek, insanlar genellikle alternatif tedavileri denedikleri için alay konusu oldukları, aşağılandıkları, dışlandıkları veya terk edildikleri için burada geçerlidir. Bu genellikle psikiyatrik ilaçların onları hayata dahil olamayacak kadar hasta hale getirmesinden sonra olur.

Bir keresinde bir doktor bana "Otlar işe yaramıyor. Eğer işe yarasalardı insanlar onları kullanırdı." demişti. Daha sonra bana işe yaramayan bir ilaç verdi ve şimdi uyku, rahatlama, besinler, böbrek üstü beslenmesi, hormonal denge ve fiziksel iyileşme için büyük bir başarıyla otları kullanıyorum. Psikiyatrik ilaçlar, doktorlarımın hiçbiri güvenli ve etkili alternatif tedaviler hakkında bilgi sahibi olmadığı için daha sonra bana verildi ve sonunda beni birkaç yıl yatağa mahkum etti ve üç ay boyunca nöroleptik malign sendrom geçirdim.

Engelli (disabled) ve farklı olarak sağlam-bedenler (differently abled-bodies) için, zihin ve duygulara yönelik tedaviler, fiziksel bedeni de desteklemelidir, aksi takdirde sadece fiziksel olarak hastalanırız, ki bu da kaygı, yalnızlık veya keder için tam olarak bir tedavi değildir.  Farklı olarak sağlam birçok kişi (differently abled people), bedenlerinin bu ilaçlara karşı ne kadar savunmasız olduğunun farkında değildir ve doktorların onlara söylemesi pek olası değildir. Eğer doktorlar, o kişinin sağlığı için güvenli olduğundan emin olmak için insanlara psikiyatrik ilaçlar vermeden önce tam bir fiziksel muayene yapsalardı, süreç daha uzun sürerdi ve birçok insan, bu ilaçlara başlamadan önce beslenme eksikliklerini, hormonal dengesizlikleri ve diğer sorunları düzeltmek zorunda kalırdı.

Engelli ve kronik hastalığı olan kişiler için psikiyatrik ilaçların sağlık tehlikeleri hakkındaki uyarılar olması gerekenden daha az etkilidir. Olası yan etkilerin uzun listeleri, kara kutu uyarıları, tüm yan etkileri yüksek sesle sıralayan reklamlar, neredeyse bir sayfa dolusu bunlarla dolu dergi reklamları olmasına rağmen, birçok kişi hala bu ilaçları temelde güvenli ve tıbbi, hatta "ruh sağlığı için iyi" olarak düşünüyor. Bunun nedeni, güvenli ve etkili olduklarını ima eden (çoğunlukla dolaylı) ilaç pazarlaması, psikiyatrik bir etiket aldıysanız "ilaçlarınızı almayın" ile ilişkilendirilen damga ve aile ve toplumsal baskı gibi insanları kontrol etmeye yönelik diğer gündemlerdir.

Engelsizlikçilik akımı (ableism), sağlam-bedenlerin (able-bodied), engelli olanlardan (disabilities) daha alakalı, değerli ve bir şekilde içsel olarak daha önemli olarak görülmesidir. Psikiyatri alanının tamamı engelsizlikçilik akımı yanlısıdır (ableist) ve yalnızca son derece engelsiz bedenlerin tolere edebileceği ilaçlar sunar. 

Zaten fiziksel olarak hasta veya engelli olanlar (disabled) zamanla psikiyatri tarafından daha da hasta hale getirilecektir ve tıp alanı bu sorunları ele almayarak veya onları bu endişeler hakkında en başından yeterince uyarmayarak engelli kişileri (disabled folks) dışlamaktadır. Engelli kişilere sürdürülebilir ve etkili seçenekler sunulmamaktadır.

Psikiyatrik ilaçların yorgun bir insanı daha yorgun (sonunda değilse bile hemen), hasta bir insanı daha hasta, zayıf bir organ sistemini daha zayıf hale getireceği gerçeği, farklı yeteneklere sahip bedenlere karşı içsel bir ayrımcılığın göstergesidir. Fiziksel sağlık sorunları olan insanların psikiyatri tarafından tamamen dışlandığını gösterir.

Sağlam kişilere (abled folks) dost olan bir tıp alanı, tüm tedavilerin ve prosedürlerin hem bedeni hem de zihni güçlendirmek için tasarlanmasını sağlamaya çalışırdı. Bazı alternatif ve bütünsel yöntemler bunu yapar. Buna beslenme modeli denir ve doğa terapisi, bireysel yapıyı hesaba katan kişi merkezli beslenme, uyarlanabilir egzersiz, yaratıcı sanatlar, bitkisel tedavi ve uygulamalı şifa gibi şeyleri içerir. Sonra, vitamin, mineral ve takviye terapisi gibi vücudu geliştirmeye yardımcı olabilecek alternatif tedaviler vardır. Engelli kişiler (Disabled folks), vücutlarını desteklemek için kendi özel besin ihtiyaçlarına ve eksikliklerine göre bir program hazırlayabilirlerse, bunlarla genellikle daha başarılı olurlar.

Psikiyatrik ilaçlar bedeni ve onun talep edebileceği şeyleri tamamen görmezden gelir. Bu engelsizlikçilik akımı yanlılığıdır (ableist). Bu yüzden giderek daha fazla insan ilaca başladıkça engellilik (disability) oranı artmaya devam ediyor. Bu yüzden engelli topluluğuna asla gaz verilmemeli veya alternatif tedaviler aradıkları ve araştırdıkları için deli oldukları söylenmemelidir. 

Elbette dikkatli olmalıyız. Alternatif ve bütünsel tedaviler engelli bedenlere'de (disabled bodies) zarar verebilir (hiçbiri bana psikiyatrik ilaçlar kadar zarar vermedi, hatta yakın bile değil). Sigorta tarafından karşılanmayan, çok az etkisi olabilecek veya durumu daha da kötüleştirebilecek çok pahalı ürünler var.

Çoğu vitamin ve takviye, işe yaradıkları kanıtlanmış olsun veya olmasın, sigorta tarafından karşılanmaz. Bu yine engelsizlikçilik akımı yanlılığıdır (ableist), çünkü engelli (disabilities) ve kronik hastalığı olan kişilerin ihtiyaç duyduğu tedavileri erişilemez ve hatta damgalanmış hale getirir. 

Bazı besleyici şifa yöntemleri ücretsiz veya çok düşük maliyetli olabilir, örneğin mağazadan satın alınan sebzelerden daha fazla besin içeren yabani otları toplamak (ancak bu GERÇEK ilaç değildir). Bazı erişilebilirlik sorunları, bitkiler ve beslenme bilgisi, toplum desteği ve taban örgütlenmesiyle aşılabilir. Bu nedenle engelli (disabled) ve farklı olarak sağlam kişiler (differently abled people) için psikiyatriye alternatiflere duyulan ihtiyaç hakkında eğitim ve damgalanmanın azaltılması hayati önem taşımaktadır.

Herhangi bir tek tip tıbbi sistem, engelsizlikçilik akımı yanlılığına (ableist) yönelik olacaktır. Alternatif tedaviler ve yaklaşımlar, her bir bireye ve onların özel ihtiyaçlarına, tercihlerine, inançlarına, hassasiyetlerine ve sağlık sorunlarına göre uyarlanırsa, daha az sağlam-bedenli kişilere (less able-bodied folks) çok daha faydalı olabilir. Öte yandan, psikiyatrik ilaçların vücuda zarar verdiği gösterilmiştir. Kendi fonlarıyla kapsamlı bir şekilde araştırılmışlardır ve yine de aşırı zarara neden oldukları bulunmuştur. Her psikiyatrik ilaç reklamı ve reçete ekinde bu potansiyel sağlık tehlikeleri listelenmelidir çünkü bunlar ciddi risklerdir. Ve tahmin edin bunlar kimler için daha ciddi risklerdir? Evet, fiziksel olarak daha savunmasız olanlar, daha az sağlam-bedenli olanlar (less able-bodied)..

Engelsizlikçilik akımı (ableism), sigortanın yalnızca en sert tedavileri karşılamasının ve yalnızca en sağlam vücutlu insanların tahammül edebileceği tedavileri karşılamasının sorun olmadığını söyler. Engelli insanları da (disabled folks) kapsayan modeller, daha fazla insanın bedenlerini, zihinlerini ve duygularını destekleyen daha güvenli seçeneklere erişebilmesi için çok çeşitli seçenekleri kapsayacaktır.

------

Yazar: Chaya Grossberg (Hepimiz ya da Hiçbirimiz: Chaya (All of Us or None of Us: Chaya), bazılarımızın "akıl hastası" olduğu ve diğerlerimizin olmadığı fikrini sorguluyor. Psikiyatrik İlaçlardan Kurtulma (Freedom From Psychiatric Drugs) adlı kitabı Kindle ve ciltli kitap olarak mevcuttur. Psikiyatrik ilaçları bırakan ve/veya bunları almaya alternatif arayan kişilere koçluk yaparak edindiği dersleri paylaşıyor. Beslenme ve yaratıcı alternatifler hakkında ücretsiz bir E-Kitap edinin. Psikiyatrik ilaçları bırakanlara danışmanlık yapma sertifika kursu burada.. (1))

Referans: Why Mainstream Psychiatry is Ableist

By Chaya Grossberg, August 28, 2018, ET:28.05.2025

(a)https://www.accessliving.org/newsroom/blog/ableism-101/

(b)https://www.collinsdictionary.com/us/dictionary/english/ableist

(c)https://www.scope.org.uk/about-us/disablism

(d)https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/gaslighting-psikolojik-manipulasyon

(1)https://medfreesolutions.teachable.com/p/med-free-solutions-certificate-course/

(2)https://web.archive.org/web/20200729123159/https://www.scope.org.uk/about-us/disablism/

(3)https://www.sense.org.uk/information-and-advice/life-stages/ableism-and-disablism

SÖZLÜK: -ably "iyi bir şekilde"... /-ability "yetenek, yeteneklik"... /-able "yetenekli, becerikli, kabiliyetli"... /-able bodied "sağlıklı, sıhhatli"... /-disable "sakatlamak"... /-disabled "sakat, engelli".... /-disability "sakatlık, engellilik, maluliyet, yetersizlik".... /-be able to (/to be able to) "-ebilmek, -abilmek, (to be able to go - gidebilmek)"... /-disagreeable "ters, huysuz; nahoş, tatsız".... /-disagree "aynı fikirde olmamak"" (Redhouse Eng-Tur, Tur-Eng Sözlük; Fono Eng-Tur, Tur-Eng Sözlük)

-able-bodied "sağlam, güçlü kuvvetli, askerliğe uygun" (Google Translate)

-able-bodied, "sağlıklı ve formda; fiziksel olarak engelli değil (not disabled) ; "çiftlikteki tek sağlam (able-bodied) adamdı" (Google Search, Oxford Languages sağlayıcısından..)

-able bodied "sağlıklı, sıhhatli" (Redhouse & Fono Sözlük)

-ableism, "engelsizlikçilik akımı" (eş anlamları 'sağlamcılık, kabiliyetçilik, yetenekçilik, engelsizlikçilik' vb ifade eden engelsizlikçilik akımıdır. Genel tanımı: (engelli olmayan kişiler lehine olan ancak engelli olan kişiler aleyhine ayrımcılık anlamına gelen (/geldiği iddia edilen) engelsizlikçilik akımıdır.)

-ableist, "engelsizlikçilik akımı yanlısı kişileri, grupları vb ifade eder."

-disablism, "engellilikçilik akımı (/engellilikçilik karşıtı akımı)"

-disablists, "engellilikçilik akımı (/engellilikçilik karşıtı akımı) yanlısı kişileri, grupları vb ifade eder.."

***

  "Engellilikçilik (karşıtı) akımı (disablism) örnekleri şunları içerir: Birine engelli (disabled) insanlar için aşağılayıcı bir küfürle seslenmek. Engelli birini görmezden gelmek veya ona küçümseyici bir şekilde konuşmak. Engelli bir kişinin bir şeyi yapamayacağını varsaymak. Engelsizlikçilik akımı (ableism) ve engellilikçilik (karşıtı) akımı (disablism) arasındaki fark.. Ableism ve disableism arasında ve bunların nasıl görünebileceği konusunda bazı örtüşmeler vardır.

Engellilikçilik (karşıtı) akımı (disablism) daha yeni bir kelimedir. Bazı engellilik (disability) aktivistleri, engelllikçilik (karşıtı) akımın (disablism), engelli (disabled) kişinin "yeteneği (ability)" ile hiçbir ilgisi olmadığını açıkça gösterdiğine inandıkları için "engellilik (karşıtı) akımı (disablism)" kelimesini, "engelsizlikçilik akımı (ableism)" kelimesini tercih ederler.  Irkçılık veya cinsiyetçilik gibi bir ayrımcılık (discrimination) biçimidir. Genel olarak, engelsizlikçilik akımı (ableism) toplumun ve insanların engelli olmayan (non-disabled) insanları kayırma eğilimini tanımlamak için kullanılabilir. Engellilikçilik (karşıtı) akımı (disablism), engelli (disabled) insanlara karşı daha doğrudan, bilinçli ayrımcılık veya taciz eylemlerini tanımlamak için kullanılabilir. Birçok kişi bu kelimeleri birbirinin yerine kullanır.

İçselleştirilmiş engelsizlikçilik akımı (internalised ableism) nedir? İçselleştirilmiş engelsizlikçilik akımı, engelsizlikçilik akımı yanlısı bir toplumda (ableist society) yaşamanın engelli (disabled) insanlar üzerinde yaratabileceği etkiyle ilgilidir. Engelsizlikçilik akımı (ableism) veya engelllikçilik (karşıtı) akımın (disablism) alıcı tarafında olduktan sonra, düşük öz saygı veya engelliliğiniz (disability) hakkında bir utanç duygusu hissedebilirsiniz. Bazıları buna içselleştirilmiş engelsizlikçilik akımı  (internalised ableism) diyor. Saygı ve onuru hak ettiğinizi ve herkes gibi sizin de haklarınız olduğunu hatırlamak önemlidir." (3)

-"engelli (disability) bir kişi, engelsizlikçilik akımı (ableism) ile mücadele edebilir" (GoogleTranslate)

-Engelsizlikçilik akımı (ableism), engelli olmayan (non-disabled) insanlar lehine ayrımcılıktır; “bir organizasyonun engelsizlikçilik akımı (ableism) konusunda bir sorunu var”; “engelsizlikçilik akımı yanlısı (ableist) bir tutum”. (2)

-"ableism (eengelsizlikçilik akımı), tipik yeteneklerin üstün olduğuna dair inanca dayalı olarak engelli (disabilities) insanlara karşı tipik ayrımcılık (discrimination) ve toplumsal önyargıdır." (a)

-ableists, (engelsizlikçilik akımı yanlısı kişiler, druplar vs). 1. sıfat. İnsanları veya davranışlarını "engelsizlikçilik akımı yanlısı (ableist)" olarak tanımlarsanız, engelli insanların engelli olmayanlardan daha az yetenekli olduğunu düşündükleri ve sonuç olarak onlara farklı veya daha az iyi davrandıkları anlamına gelir." (b) ; / -"Her iki terim de engellilere yönelik ayrımcılığı tanımlar, ancak vurgu farklıdır. Disablism (engelllikçilik (karşıtı) akımı) , engelli insanlara yönelik ayrımcılığı vurgular. Ableism (engelsizlikçilik akımı), engelli olmayan insanlar lehine ayrımcılığı vurgular." (c)

-gaslight, "havagazı ışığı, " vb.. ; -gaslighting, "" vb... ; -"Diğer adı psikolojik manipülasyon olan gaslighting, kişinin kendi akıl sağlığını sorgulamasına neden olan yalanlar, inkar ve sindirme taktikleri yoluyla manipüle edildiği bir psikolojik taciz biçimini tanımlamak için kullanılan bir terimdir." (d)

-"gaslighting; (birisini) kendi akıl sağlığını veya muhakeme yeteneğini sorgulaması için psikolojik yöntemler kullanarak manipüle etmek. "ilk bölümde, Karen Valentine kocası tarafından psikolojik manipilasyona (gaslighted) maruz kalıyor." (Google Search, Oxford Languages sağlayıcısından..)

NOT: Google çeviri, ableism'i genelde 'engelli ayrımcılığı' olarak tanımlıyor. Muhtemelen, doğrusu... - "Ableism (engelsizlikçilik akımı) ve engelsiz bedenlerin (able-bodied), engelli olanlardan (disabilities) daha alakalı, değerli ve bir şekilde içsel olarak daha önemli olarak görülmesidir. Psikiyatri alanının tamamı engelsizlikçilik akımı yanlısıdır (ableist) ve yalnızca son derece engelsiz bedenlerin (able bodied) tolere edebileceği ilaçlar sunar." (ref.) - şeklinde olabilir..

NOT : Yabancı sitelerden alınan haber, makale gibi yabancı dillerin Türkçe çevirilerinde hatalar olabilir. Gerçek çevirileri öğrenmek için kaynaklarına gidip okuyabilirsiniz..

✔Türkiye'de Deli Author by Ertuğrul Yıldırım 🙂💓