Gönülsüz Bağlılığa Karşı Mücadele: Koruma ve Savunuculuk Örgütleri Misyonlarını Yerine Getiriyor mu?

"Gönülsüz Bağlılığa Karşı Mücadele: Koruma ve Savunuculuk Örgütleri Misyonlarını Yerine Getiriyor mu?", Rob Wipond, Görsel (MIA)

     Sokak sorunlarının ekonomik eşitsizliklerin kötüleşmesinden ziyade zihinsel sağlık sorunlarından kaynaklandığına dair anlatılar tarafından teşvik edilen, insanları istemsizce hastaneye yatırma yetkilerini genişleten yeni yasa tasarıları son yıllarda Kaliforniya ve New York'tan Oregon, Oklahoma, Indiana ve ötesine sıçradı. Ülke çapında, genellikle akranlar, hayatta kalanlar ve zihinsel sağlık sistemi kullanıcıları tarafından bir araya getirilen küçük, yetersiz fonlu örgütler ve mücadeleci gönüllü grupları, geri savaşmak ve medeni hakları savunmak için kampanyalar düzenlemekte zorlanıyor. Yine de her yıl, federal fonlardan on milyonlarca dolar, özellikle zihinsel hastalık etiketi taşıyan kişilerin haklarını savunmak amacıyla eyalet "Koruma ve Savunuculuk" (P&A "Protection & Advocacy") örgütlerine gidiyor ve bu fonun yaşanmış deneyime sahip kişiler tarafından kontrol edilmesi gerekiyor.

Peki, bu fonlar en iyi şekilde kullanılıyor mu? P&A'lar zorunlu psikiyatrik müdahalelere karşı mücadelede daha fazla ve daha iyi performans gösterebilir mi? (Kaç kişi P&A'ları duymuştur? ) Bazı insanlar birçok P&A'nın çok daha fazlasını yapabileceğine ve yapması gerektiğine inanıyor ve temel sorunun, yaşanmış deneyime sahip kişilerin bu fonları kontrol etmesine izin verilmemesi olduğunu savunuyor. Sonuç olarak, önde gelen, uzun süredir hayatta kalan aktivistlerin önderlik ettiği yeni bir grup ve P&A'larda deneyimli giderek artan sayıda kişi, P&A'ların başlangıçta tasarlandığı siyasi ağırlığı kullanabilmeleri için nelerin değişmesi gerektiği konusunda konuşmaya başladı. Ancak bu hareket yükselirken bile, güç yanlısı savunucular Trump yönetiminin fonlamayı tamamen kesmesini talep ediyor. Amerika'da psikiyatri haklarının geleceği belirsiz olabilir.

P&A ve PAIMI Finansmanının Tarihi...

“Koruma ve Savunuculuk (Protection and Advocacy)” sistemi, 1970'lerde fiziksel veya zihinsel engelli kişilerin haklarını korumak için özel soruşturma ve yasal yetkilere sahip eyalet düzeyinde örgütler oluşturmak amacıyla federal olarak kuruldu. Tüm eyaletler ve bölgeler ile birkaç Kızılderili kabilesinin bir P&A'sı vardır — genellikle kâr amacı gütmeyen bir kuruluşta bulunur ve genellikle adlarında “Engellilik Hakları (Disability Rights)” bulunur. P&A'lar fonlarının çoğunu, farklı engelli kişilerin haklarını korumakla ilgili yaklaşık on federal programdan veya istihdam ayrımcılığıyla mücadele ve sosyal güvenlik alıcılarına yardım gibi çapraz engellilik sorunları üzerinde çalışmalardan alırlar. 

Madde Bağımlılığı ve Ruh Sağlığı Hizmetleri İdaresi'ne (SAMHSA "Substance Abuse and Mental Health Services Administration") göre, “PAIMI programı” özellikle “eyalet psikiyatri kurumlarında bireylerin yaygın olarak istismara uğradığı, ihmal edildiği ve sömürüldüğüne dair kongre bulguları” sonrasında 1986 tarihli Ruhsal Hastalığı Olan Bireyler İçin Koruma ve Savunuculuk (PAIMI "Protection and Advocacy for Individuals with Mental Illness") Yasası tarafından kurulmuştur. PAIMI Yasası, en az yüzde 60'ı ruhsal sağlık sistemiyle ilgili yaşanmış deneyime sahip kişilerden oluşan yeni oluşturulan gönüllü "PAIMI Danışma Kurulları"nın rehberliğinde P&A'lara psikiyatri kurumlarına ve kayıtlarına erişme, bireyler adına müdahale etme, sistemik soruşturmalar yürütme ve ruhsal hastalık etiketi taşıyan kişilerin haklarını korumak için emsal davalar ve toplu davalar açma yetkisi verdi. 

2000 yılında, P&A'lara toplum temelli ruhsal sağlık sistemlerini de araştırma yetkisi verildi. PAIMI programı finansman paketi, denetim yetkilerine de sahip olan SAMHSA aracılığıyla geliyor. PAIMI program bütçeleri önemli olabilir: 2020'de, Kaliforniya P&A'sı 3 milyon doların üzerinde, Teksas 2,4 milyon dolar, Florida, Illinois, New York, Ohio ve Pensilvanya her biri 1 milyon doların üzerinde aldı. O yıl eyalet P&A'larına yapılan PAIMI tahsislerinin çoğu yaklaşık yarım milyon dolardı.

Kongre'ye sunulan iki yılda bir performans raporları, P&A'ların PAIMI fonlarıyla yaptığı seçilmiş faaliyetlerin özetlerini sunar. Örneğin, son yıllarda P&A'lar New York'taki Bellevue hastanesinde aşırı kısıtlama kullanımını, Kaliforniya'daki Alameda İlçesi'nde psikiyatrik hapishanelerde siyahi sakinlerin aşırı temsilini ve Washington tesislerinde taciz edici zorla soymayı ifşa etti ve bunlara karşı çıktı. Ancak, özellikle, taahhütlü hastaların istismarını azaltma çabaları devam ederken, aynı eyaletlerin her birinde istemsiz taahhütte genişlemeler oldu. Öyleyse, bazı P&A'lar neden taahhütteki genişlemelerle mücadele etmek yerine yalnızca istismarları engellemeye daha fazla odaklanmış görünüyor? Kristina Kapp, 2022'de birçok eyalette, yaşanmış deneyime sahip kişilerin PAIMI Danışma Kurullarının (PAC'ler "PAIMI Advisory Councils") P&A faaliyetlerini gerçek anlamda etkilemesine izin verilmediğini ve bu durumun tartışmasız bir şekilde yasadışı olduğunu öğrendiğinde sorduğu soru buydu.

PAC'ler Hayat Kurtarır...

"KK" olarak bilinen Kristina Kapp, şakacı bir şekilde kendini "üçlü tehdit" engelli olarak tanımlıyor: Kromozomal bir kusur ve zihinsel engelli olarak doğdu, madde bağımlılığı yaşadı ve birden fazla psikiyatrik bozuklukla etiketlendi ve zorla tedavi edildi.

Kristina Kapp

KK, on bir yaşından itibaren gençliğinin büyük bir bölümünde, fiziksel ve cinsel tacize uğradığını söylediği bir hastanede yattı, -diğer eski çocuk hastalar da onlarca yıldır hastane hakkında benzer suçlamalarda bulundu. KK serbest bırakıldığında, "o acıyı bir amaca dönüştürmeye" karar verdiğini ve ruh sağlığı hakları savunuculuğunda "diplomatik bir bozguncu" ve "insani elçi" olduğunu söyledi. KK, yirmili yaşlarının ortasında, hayatını değiştiren bu hastaneden serbest bırakılmasının, en azından kısmen, kurumdaki hastalarla konuşmak ve oradaki tacizleri bildirmek için akranlarını gönderen bir Koruma ve Savunuculuk örgütü sayesinde gerçekleştiğini öğrendi. Yine de bir P&A'nın ne olduğunu bilmiyordu.

2010 yılına gelindiğinde KK, Alabama hükümeti için akıl sağlığı savunuculuğu rolünde çalışıyordu ve Alabama P&A'nın neler başardığına bizzat tanıklık etti. Alabama PAC'de yaşam deneyimi olan akranlar, tutuklu hastalarla bir araya geldi ve ardından P&A avukatlarının yasal işlemlerini bilgilendirdi ve yönlendirdi. KK, bu kritik hakları koruma rolünü oynarken, bu akranların aynı zamanda dönüştürücü toplum iyileşmesinde de rol oynadığını söylüyor. KK, "Hastanelerdeki izole bireylerin, gerçekten önemseyen diğer kurtulanlarla ve akranlarıyla bağlantı kurduklarında nasıl hissettiklerini hayal edin... ve onlara gerçeği söylemeleri için güvenli bir alan sağlayın" diyor. 

"Kurtulanların ve avukatların birlikte çalışma şekli inanılmazdı... [P&A'lar ve PAC'ler] politikada ve söylenmeyeni yüceltmede akran topluluğu için bir alan ve bir ses." KK, 2019'da Ohio'ya taşındığında, PAC'ye Disability Rights Ohio ile katıldı. Ancak, P&A personeli ile PAC üyeleri arasındaki ilişkilerin umduğundan daha gergin ve daha az etkili olduğunu gördü. Ardından, 2022 Ulusal Hak Koruma ve Savunuculuk Derneği konferansında, KK, kendi P&A'ları ve PAC'lerini tartışan elli kişiyle bir toplantıya katıldı ve duydukları karşısında şok oldu.

"Ülke çapındaki büyük çeşitlilik akıl almazdı" diyor KK. "Bazı eyaletlerde devam eden işbirlikçi ilişkiler ve toplumla iletişim hakkında bilgi edinmek güçlendirici ve cesaretlendiriciydi. Ve bazı PAC üyelerinin nasıl dışlanmış, sembolikleştirilmiş, duyulmamış ve takdir edilmemiş hissettiklerini duymak moral bozucu ve moral bozucuydu." KK bu konuları psikiyatri hakları avukatı Jim Gottstein ile görüşmeye başladı.

PAC'lerin gizli güçleri...

Jim Gottstein'ın kendi örgütü PsychRights'ın misyonu "zorla psikiyatrik ilaçlama ve elektroşok uygulamasına karşı stratejik dava açmak"tır — Gottstein, Alaska Yüksek Mahkemesi'nde birçok davayı kazanmıştır. (Hayatta kalan avukat-aktivist olarak uzun geçmişinin bir kısmı The Zyprexa Papers'da anlatılmaktadır.) Gottstein, kariyeri boyunca Alaska P&A'nın belirli davaları üstlenmesini sağlamak için birkaç kez başarısız bir şekilde denediğini; psikiyatri hastalarının haklarının onlar için bir öncelik olmadığını varsaymaya başladığını söylüyor. Ancak KK'nin PAIMI programının istem dışı yatışa karşı bir araç olarak nasıl oluşturulduğunu ve P&A'ların tam olarak bunu yapmak için milyonlarca dolar aldığını anlattığını duyduğunda, Gottstein meraklandı.

Jim Gottstein

Gottstein, "PAIMI tüzüğüne bakmaya başladım" diyor ve "Ve düşündüm ki, 'Aman Tanrım. Bu, fonlanan bir avukat ordusu. Ve yetkileri arasında 'zihinsel hastalığı olan bireylerin haklarının korunmasını sağlamak' yer alıyor." Gottstein, böyle bir yetkinin gönülsüz taahhütle mücadele etmekten daha merkezi ne olabileceğini düşündü. Yasa gereği, ruhsal sağlık sistemiyle ilgili yaşanmış deneyime sahip kişiler tarafından çoğunlukta kontrol edilmesi gereken PAC'ler, PAIMI program bütçesini denetlemek ve P&A'nın çabalarını "bağımsız olarak" değerlendirmekle görevlendirilmiştir. 

PAC'ler ayrıca, P&A'larının ruhsal hastalık etiketi taşıyan kişilerin haklarını korumak için hangi konuları, davaları ve faaliyetleri üstleneceğine karar vermeye yardımcı olur - mevzuat, P&A Kurulu ve PAC'nin PAIMI programı "önceliklerini" "birlikte geliştirmesi" gerektiğini belirtir. Gottstein, “PAIMI Yasası'nı okuduğumda, [merhum, uzun süredir hayatta kalan aktivistler] Judi Chamberlin ve Rae Unzicker'ın parmak izlerini her yerinde görüyorum” diyor. “Önceliklerin belirlenmesinde hayatta kalan, yaşanmış deneyim sesine ihtiyaç duyulduğunu açıkça kabul ediyor… Hem P&A Kurulu hem de PAC'nin her birinin veto yetkisi var ve bu nedenle bir anlaşma olması gerekiyor. PAIMI Danışma Kurulları gerçekten çok fazla güce sahip. ”

KK gibi, Gottstein da P&A'lar ve PAC'lerin neler yapabileceği konusunda heyecan için kendi temas noktasına sahip. Psikiyatrik hapsetme oranları arttıkça, Gottstein artık bugün, istemsizce hapse atılan kişilerin %10'undan fazlasının ABD yüksek mahkeme kararlarında anayasal olarak belirlenen kriterleri gerçekten karşılamadığını tahmin ediyor. (Gottstein'ın tam hukuki analizi burada ve değişim için ana argümanları burada. ) Bu nedenle, P&A avukatları anayasal gerekçelerle neredeyse tüm zorunlu psikiyatrik müdahalelere düzenli olarak itiraz edebilir ve kriterlerin daha dar bir şekilde uygulanmasını sağlayabilir veya kamu savunucularını anayasaya aykırı taahhütlerle karşı karşıya kalan birçok insanı uygun şekilde savunmaya zorlamak için dava açabilirler. 

Gottstein, "Psikiyatrik hapsetme ve zorla uyuşturma vakalarının %90'ını durdurabilirseniz," diyor, "başka bir dünya olurdu." Bu nedenle, KK ve Gottstein geçen yıl PAIMI Danışma Konseyi Güçlendirme Projesi'ni başlattılar ve bu proje aracılığıyla birçok eski ve mevcut PAC üyesiyle etkileşime geçtiler ve onları ve halkı PAC yetkileri, PAC'lere nasıl katılabilecekleri ve PAC'lerin gerçekte neler başarabileceği konusunda eğittiler. Peki, neden emrinde avukat orduları bulunan ve gönülsüz taahhütlere karşı şiddetle mücadele eden yüksek profilli merkezler olarak faaliyet gösteren sayısız iyi finanse edilmiş PAC olmadığı konusunda ne öğrendiler? Gottstein, "PAIMI konseylerinin çoğu temelde bastırıldı" diyor.

Kauçuk Damgalama ve Güçlendirme...

Ülke çapındaki PAC'lerin iki düzine üyesiyle yaptığım görüşmelerde, KK ve Gottstein'ın sinirlere dokunduğu açıkça ortaya çıktı. Konuştuğum PAC üyelerinin çoğu, P&A'larındaki çalışma ilişkilerinin gelişmesini umdukları için kimliklerinin açıklanmamasını istedi. Ancak duyduğum en sık görüş, PAC üyelerinin, daha az önemli PAIMI program önceliklerini "onaylıyormuş" gibi hissetmelerine rağmen, zorla tedaviyi destekleyenlere karşı gerilediklerinin fazlasıyla farkında olduklarıydı. Ayrıca birçoğu, PAC veya P&A adına toplulukta konuşma veya politik olarak meşgul olma konusunda dizginlendiklerinden şikayet etti. 

Bir PAC üyesi, "Ne imzalamamız gerektiği söylendi" dedi. "(P&A) Yönetim Kurulu'na tavsiyede bulunmuyorduk. Yönetim Kurulu ve personel bize şunu söylüyordu: bunlar yıl için projelerimiz." Başka biri, "P&A'daki personel avukatları ve yönetici kadrosu bize sadece güncellemeler veriyor ve sonra biz bir şekilde arka plana itiliyoruz. Sanki sadece onaylıyormuşuz gibi geliyor." dedi. "Bize 'evet ya da hayır' deniyor ve eğer hayırsa, yorumlarınızı bize bildirin ve rolünüzü oynadığınız için teşekkür ederiz" dedi bir diğeri. "Bu, [zihinsel sağlık] sisteminin sembolik hissini yeniden üretiyor."

Çapraz engellilik çalışmaları nedeniyle, birçok P&A'nın psikiyatrik haklar konusunda uzmanlaşmış personel avukatları yoktur, - bu da birçok PAC üyesinin tespit ettiği bir diğer sorundur. Bazıları, P&A personelinin ve avukatlarının psikiyatrik engellilere diğer engellilere göre daha az sempati duyduğunu hissetti ve önerilerinin "mikro saldırganlıklar", düşmanlık veya "gaz verme" ile geçiştirildiğini anlattılar. Bazı P&A personelinin, PAC'lerine, hakim olan güç yanlısı kamuoyu duygusuna meydan okumanın akıllıca olmadığını söylediği bildirildi, - en kötü suistimalleri engellemeye yardımcı olmak mümkün olan en iyi kazançtı. 

Dahası, bazı P&A avukatlarının zorla tedaviye tamamen karşı olmadıklarını itiraf ettikleri bildirildi, - bazı P&A kurulları, PAC'lere güç yanlısı örgütlerin temsilcilerini bile atadılar. Bu tür konulardaki anlaşmazlıklar arasında, bir dizi PAC başkanı öfkeyle istifa etti veya P&A kurulları tarafından dışarı itildi. PAC üyelerinden biri, "Onların fonu alıp bizim sadece etkisiz, sembolik bir organ olmamızı sağlamaları onlar için çok kolay görünüyor" şeklinde yorumda bulundu.

Daha işbirlikçi durumlarda olan kişiler bile bu tür sorunlarla ilişki kurabilir. New Jersey Engelli Hakları (DRNJ "Disability Rights New Jersey ") PAC başkanı Heather Simms, P&A ve PAC'yi "çok işbirlikçi" olarak tanımladı. Yine de, "Kesinlikle zorluklar olabileceğine inanıyorum. İlk geldiğimde zorluklar yaşadım... Şu an sahip olduğu değeri hissetmedim. " diye ekledi. Simms, bu değişimde DRNJ'nin PAC'ye bağlı personel irtibat görevlisiyle karşılıklı saygılı ve sürekli iletişimin önemli olduğunu söyledi. Bu kişi, zaman zaman PAC üyelerine rolleri hakkında bilgi verirken, diğer zamanlarda P&A personelini ve avukatları PAC endişeleri hakkında bilgilendirdi. 

Virginia Knowlton Marcus, Disability Rights North Carolina'da (DRNC "Disability Rights North Carolina") CEO olarak bu irtibat görevlisi rolünü üstleniyor ve hem kendisi hem de PAC başkanı Cherene Caraco, çalışma ilişkilerini yapıcı ve işbirlikçi olarak tanımlıyor. Bununla birlikte, Marcus, iyi niyetli kişiler arasında bile, P&A'lar tarafından sayısız, karmaşık maddeyi incelemek ve onaylamak için gönüllü PAC üyelerinin (bazıları belki de önemli engellilik veya iletişim bozuklukları olan) yasal olarak gerekli olması nedeniyle zorluklar ve stresler ortaya çıkabileceğini, P&A avukatlarının ise toplum ihtiyaçlarını karşılamak için "tırnaklarına yapıştığını" ve PAC'lerin onlardan isteyebileceği birçok değerli konuya ve davaya ulaşamadığını söylüyor. Yine de, birçok P&A'nın eksik olduğu şey tam olarak bu tür dengeli arabuluculuktur. Örneğin, Kaliforniya Engellilik Hakları (DRC "Disability Rights California"), yakın zamanda böyle bir arabuluculuk rolüne yeni bir kişi atadı ve açıkça buna acilen ihtiyaçları vardı.

Bazı PAC üyeleri ile P&A personeli ve Yönetim Kurulu arasında, PAC yetkilendirme sorunları ve bazılarının Kaliforniya'daki zorla tedaviye yönelik tekrarlanan agresif genişlemelere zayıf DRC yanıtları olarak gördüğü konularla ilgili ciddi çatışmalar yaşandı. 2024'te yapılan bir SAMHSA "izleme ziyareti", "DRC'nin PAC'si, Yönetim Kurulu ve personelinin PAC'nin rolleri ve sorumlulukları hakkında aynı anlayışa sahip olmadığını" ve DRC'nin P&A'nın PAC ile "birlikte çalıştığını" yeterince göstermediğini tespit etti. (Gottstein hem SAMHSA'nın raporunu hem de DRC'nin yanıtını çevrimiçi olarak yayınladı.) 

Ayrıca, DRC Yönetim Kurulu, PAC'de kimin olabileceği konusunda tek taraflı kontrolü ele geçirmişti ve SAMHSA'ya göre bu yasaya uygun değildi. DRC avukatı Oscar Lopez, buna yanıt olarak DRC'nin yakın zamanda kendisini PAC'ye personel irtibat görevlisi olarak atadığını, PAC'nin rolü hakkında bir oryantasyon eğitimi düzenlediğini ve toplantıların daha erişilebilir ve demokratik hale getirilmesi için toplantıların nasıl yürütüldüğünü değiştirdiğini söylüyor. Ayrıca, P&A Kurulu ve PAC artık yeni PAC üyelerini işe alma sorumluluğunu paylaşıyor. Lopez, "Sadece PAC ile DRC personeli arasında daha fazla güven oluşturmaya odaklandım" diyor.

Bunlar yapıcı gelişmeler gibi görünüyor. Ancak, "güven" sorunu, söz konusu olan iki belirgin sorunun olduğunu vurguluyor: Bazı PAC üyeleri politik olarak güçsüz hissediyor, ancak bazıları da kişilerarası olarak küçümsendiğini, ezildiğini ve zarar gördüğünü hissediyor. Her ikisinin de P&A'ların ve PAC'lerin tam, muazzam iş birliği potansiyelini açığa çıkarmak için çözülmesi gerekiyor - ancak her iki sorunun da uzun yıllardır birçok P&A'da ele alınmadığı görülüyor.

Sürekli Bir Netlik Eksikliği; Kalıcı Bir Güç Eksikliği...

Konuştuğum PAC üyelerinin çoğu KK ve Gottstein'ın çabalarının zaten farkındaydı; ancak endişeleri daha geniş sorunları yansıtıyor gibi görünüyor. 2011 yılında SAMHSA, PAIMI programının ilk (ve görünüşe göre tek) kapsamlı ulusal değerlendirme raporunu yayınladı. SAMHSA değerlendiricileri, P&A'ların yaptığı iyi şeylere işaret etti; ancak, birçok çağdaş PAC üyesinin de belirttiği gibi değerlendiriciler, PAIMI önceliklerinin genellikle P&A'nın diğer engellilik sorunlarıyla ilgili çalışmalarının gerisinde kaldığını ve genellikle yeni PAC üyelerinin rolleri hakkında uygun şekilde eğitilmediğini buldu. Dahası, ruh sağlığı sistemiyle ilgili yaşanmış deneyime sahip kişilerin güçsüzleştirilmesi yaygın, sistemik bir sorundu. 

Raporda, "PAC'lerin rolü amaçlandığından daha az sağlam" denildi. “Belediye meclisleri öncelik belirlemeye katılırlar ancak programın yürürlüğe girdiği tarihte öngörülen ölçüde PAIMI'lerin çalışmalarını yönlendirmez veya eleştirmezler... P&A personeli, belediye meclislerini kendi adımlarında yönlendirir; tam tersi olmaz.” Bu durum bugün ülke çapında ne kadar yaygındır? SAMHSA, yanıt vermeyi veya röportaj yapılacak birini sağlamayı reddetti. Belki de bu soruyu cevaplamak için en iyi konumda olan kuruluş, tüm P&A'ları temsil eden ve onlara çeşitli destekler sağlayan kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Ulusal Engelli Hakları Ağı'dır (NDRN).

David Hutt

NDRN avukatı David Hutt, "Biz [P&A'ları] kontrol etmiyoruz. Hepsi bağımsız varlıklardır. " diye vurguluyor. Hutt, NDRN'nin bazı P&A'ların ve PAC'lerinin diğerlerinden daha etkili bir şekilde birlikte çalıştığının farkında olduğunu kabul ediyor. Ayrıca, NDRN'nin bu sorunların ne kadar yaygın veya ciddi olduğunu daha iyi anlamak için hiçbir zaman ulusal bir anket yapmadığını da kabul ediyor. Bir PAC kendini güçsüz hissediyorsa, diye soruyorum, PAC duyulmayı talep edebilir mi? Gottstein'ın iddia ettiği gibi, "birlikte geliştirmek" PAC'lerin P&A'larının PAIMI program önceliklerini belirlemede veto yetkisine sahip olduğu anlamına mı geliyor? Hutt, "Tüzükteki bu hükmün ne anlama geldiğine dair resmi bir pozisyonumuz yok" diyor. NDRN'nin umudunun, P&A'lar ve PAC'lerin "uyumlu bir ilişkiye" sahip olması olduğunu söylüyor. NDRN'nin yakın zamanda yeni PAC üyeleri için "ortak anlayış" yaratmaya yardımcı olmak amacıyla geliştirdiği bir eğitim kursuna işaret ediyor.

'SAMHSA'nın onayladığı' kurs karışık mesajlar veriyor gibi görünüyor. PAC'lerin, P&A'in PAC ve P&A'in birlikte geliştirdiği öncelikleri ne kadar etkili bir şekilde ele aldığını açıklayan SAMHSA'ya yıllık raporları bağımsız olarak "yönlendirmeleri" beklendiğini belirtiyor. Ancak kurs başka bir yerde, PAC'lerin yalnızca P&A Kurulunun "olasılıklar" olarak değerlendirmesi için önerilen öncelikleri "sunabileceğini" belirtiyor. Bu tür belirsizlikler hukuk için lanetlidir, bu nedenle Gottstein ve KK'nin PAIMI Danışma Konseyi Güçlendirme Projesi faaliyetleri, insanlara PAC rolleri, yetkileri ve etkili iş birliği konusunda daha kesin tavsiyelerde bulunmayı içerir. KK, "Birçok yerde seslerini etkili bir şekilde nasıl kullanabileceklerine odaklanmaya başladık" diyor. Neyin başarılabileceğine inanıyorlar? Hem KK hem de Gottstein, PAC güçlendirmesinin, toplum iyileşmesinin ve - zorla tedaviye karşı etkili saldırıların bir araya geldiği Kuzey Carolina Engelli Hakları'nı (DRNC) örnek bir vaka olarak gösteriyor.

"Doğru" olanı yapmak...

Cherene Caraco, DRNC'deki PAC'de üç yıldır görev yapıyor ve şu anda PAC Başkanı. Caraco, KK ile aynı 2022 konferans toplantısındaydı ve diğer eyaletlerdeki bazı PAC üyelerinin güçsüzleştirildiğini ve kandırıldığını hissettiğini duyduğunda şok olduğunu söylüyor. "Ülke çapındaki tüm PAIMI'lerin bizim gibi çalıştığını düşünüyordum" diyor.

Cherene Caraco

Uzun zamandır akranlar tarafından yönetilen Promise Resource Network'ün savunucusu ve CEO'su olan Caraco, birçok ruh sağlığı sistemi politika ortamında gerçekleşebilen yaşanmış deneyim katılımının "tokenleştirilmesi"ne aşinadır. "Bu, hizmet alıcıları olarak deneyimlediğimiz sistem düzeyindeki baskının devamıdır ve şimdi danışman rolümüzde bu baskı sistemini yeniden yaratıyorsunuz" diyor. DRNC'de, PAC'nin kendisi PAC'ye kimlerin katılabileceğini kontrol ediyor ve Caraco, tüm yeni üyeleri, güç yanlısı bir mercek yerine "haklar merceği" getirdiklerinden emin olmak için incelediklerini söylüyor. Ve PAC üyeleri, P&A'nın çalışmalarında önemli roller oynuyor. 

"Topluma daha yakınız çünkü hepimiz sistemlerden ve hizmetlerden doğrudan etkilenen insanlarız. Politikanın sahada nasıl uygulandığını ve toplumumuza nasıl zarar verdiğini görüyoruz" diyor Caraco. Bu ayrıca PAC üyelerinin diğer zarar görmüş kişilerin güvenini kazanmak ve ortaya çıkan sorunlar hakkında "alarm zillerini çalmak" ve bunları P&A avukatlarının dikkatine sunmak için en iyi konumda oldukları anlamına gelir. "[DRNC]'deki hukuk ekibimize sık sık ulaşarak anlamaya çalışıyorum: Toplulukta gördüğümüz şey bu - bu belirli sorun etrafında strateji geliştirmek için yasal fırsatlar nelerdir? "

Örneğin, Caraco, birçok eyalette olduğu gibi, Kuzey Karolina'daki istem dışı taahhütlerle ilgili verilerin uzun süredir seyrek ve güvenilir olmadığını anlatıyor. Yani, aslında ilk olarak psikiyatrik tutuklamalarda büyük artışlar fark etmeye başlayanlar, akranlar tarafından yönetilen kuruluşlardaki kişiler ve PAC üyeleriydi. Sonunda, DRNC personeli, eyaletteki istem dışı taahhüt oranlarının on yılda en azından iki katına çıktığını gösteren verileri bulmaya, toplamaya ve kamuya bildirmeye yardımcı olacak bir ekibi koordine etmede etkili oldu. Sonuç olarak medyada yer alan, özellikle çocukların artan tutuklanmalarıyla ilgili haberler, kamuoyunun dikkatini çekmeye yardımcı oldu. PAC daha sonra, akıl sağlığı yardımı için başvuran ve çocuklarının kurumsallaşma dehşetlerine sürüklenmesini izleyen birçok dehşete düşmüş, öfkeli ve korkmuş ebeveyn için doğaçlama, birleşik bir araştırma ortağı, eğitim kaynağı, duygusal destek merkezi ve örgütlenme ağı haline geldi. 

Caraco, "Medicaid dolandırıcılığından, usulüne uygun yargılama eksikliğine, gençlerin herhangi bir tedavi olmaksızın tutulmasına, cinsel tacize ve fiziksel tacize kadar her şey vardı" diyor. "Ayrıca ebeveynlere yönelik tehditler de vardı: müdahale ederlerse tutuklanacakları veya hastaneye kaldırılacakları veya hatta çocuklarını vesayet altına alacakları." DRNC'nin PAC ve P&A'sı, istemsiz taahhüt ve psikiyatrik zorlamayla mücadele etmek için birkaç güçlü öncelik belirlemeyi kabul etti ve istemsiz taahhüdün zararları hakkında bir beyaz kitap ve değişiklik önerileri yayınlayacaklarını söylüyor Caraco. Birleştirilmiş çabalar ayrıca bir dizi iki partili eyalet tasarısına ve fonlama girişimine yol açtı. 

Polis dışı acil durum müdahaleleri yasalaştırıldı, altı yeni zorlayıcı olmayan akran tarafından yönetilen dinlenme alanı oluşturuldu, eyalet çapında akran tarafından yönetilen bir yardım hattı genişletildi ve akran tarafından yönetilen sağlık merkezleri genişletildi. Ayrıca, istemsiz taahhüdü neredeyse ortadan kaldıran İtalya'nın Trieste modelinin bir versiyonunu pilot uygulamaya doğru bir hareket var. Caraco, "Kuzey Karolina'nın ruh sağlığı sistemi çok sıkışmıştı - zorlayıcı olmayan akran tarafından yönetilen tesislere karşı çok fazla önyargı vardı" diyor. "Tüm bu ivme, sistemin tıkanıklıktan kurtulmasına yardımcı oldu ve gerçekten büyük bir değişim, önemli bir değişim oldu."

Süreç, dahil olan birçok insan için bazı bakımlardan iyileştirici olmuştur — topluluk içinde ve topluluk aracılığıyla iyileşme. "Gücünüzü ve sesinizi geri almanın bir iyileştirici parçası var" diyor Caraco. "[PAC'yi] yaralarımı iyileştirmek için kişisel bir yol olarak kullanmıyorum. Bunu anlatıyı değiştirmenin bir yolu olarak kullanıyorum; iyileşmemi seste ve etkide buluyorum. " Caraco, KK ve Gottstein'ın yaptığı işin benzer şekilde, yaşanmış deneyime sahip insanlar için daha güçlendirici, toplulukları daha iyi iyileştiren ve baskın anlatıları değiştirmede ve istemsiz bağlılığa karşı mücadelede politik olarak daha etkili olan PAC'ler ve P&A'lar yaratmaya yardımcı olabileceğine inanıyor. Özellikle, ana akım ruh sağlığı sisteminin temsilcilerinin direnciyle öldürülen bir yasa tasarısının istemsiz bağlılığın oranlarının ve sonuçlarının daha iyi izlenmesini içerdiğini belirtiyor. Çok fazla idari baş ağrısı olarak nitelendirilmesine rağmen, Caraco akıl sağlığı kurumlarının ne kadar zorlamanın gerçekleştiğine ve ne sıklıkla yardım etmekten çok zarar verdiğine dair güçlü kanıtlar ortaya çıkmasını istemediğinden şüpheleniyor.

"Bu rahatsız edici bir gerçek" yorumunu yapıyor. "Hepimiz bunu yaptığımızı biliyoruz... Ancak bu en iyi saklanan sır ve kimse bunun sırrını açığa çıkarmak istemiyor, çünkü o zaman farklı bir şekilde uygulama yapmak zorunda kalırdık. Gerçekten neler olup bittiğini araştırıp değerlendirmemiz ve hastanelerimizin ve toplum temelli ruh sağlığı sistemlerimizin işleyiş biçimini gerçekten kökten değiştirmemiz gerekirdi" Caraco için bu, gönülsüz bağlılığa karşı mücadelenin, zihinsel hastalıklarla etiketlenen kişilerin hakları için temel, en zorlu ve tartışmasız en önemli siyasi mücadele olabileceğini vurguluyor, çünkü yerleşik güç dengesizliği, ruh sağlığı sistemindeki yanlış ve kötüye kullanımların çoğunu yönlendiriyor.

Yükselen Fırsatlar... ve Tehditler...

Birçok psikiyatrik hak aktivisti, PAC'lerin ve P&A'ların temel değişime öncülük etme konusunda muazzam, henüz keşfedilmemiş potansiyelinden hala habersiz olsa da, ana akım psikiyatri sistemi ve güç yanlısı savunucular bunu biliyor gibi görünüyor. Gerçekten de, geri tepki 1980'lerde PAIMI Yasası'nın hazırlanması sırasında başladı: PAC üyelerinin en az yüzde 60'ının "yaşanmış deneyime" sahip kişiler olması gerekse de, yasayla belirlenen tanım, akıl hastası olarak etiketlenen birinin aile üyesi olmayı da içeriyor. 2011 SAMHSA raporuna göre, "yaşanmış deneyim"in bu son derece siyasallaştırılmış yeniden tanımlanması, "aile ve devlet gruplarının nüfuz kazanması" ve "tüketiciler ve hak savunucularının gerilemesi" nedeniyle ortaya çıktı. Güç yanlısı, aile üyeleri tarafından yönlendirilen Treatment Advocacy Center'dan yakın zamanda yayınlanan bir bülten, üyelerini PAC'lere katılmaya teşvik ediyor ve TAC direktörü Nina Richtman'ın şu anda Disability Rights Iowa'nın PAC'sinde oturduğunu vurguluyor. (Richtman ayrıca tehlikeli antipsikotik klozapin üzerindeki FDA güvenlik kontrollerini kaldırmak için lobi yaparken görülüyor). 

Bu arada, SAMHSA raporu ayrıca Kongre'ye birçok psikiyatri kurumunun ve eyalet hükümetinin P&A avukatları tarafından yürütülen soruşturmaları yasadışı bir şekilde engellediği gerçeğine "ciddi bir şekilde dikkat" etmesini tavsiye etti - bu direnç devam ediyor. 2016 Murphy ruh sağlığı yasa tasarısının ilk taslakları PAIMI Yasası yetkilerini ortadan kaldırmayı öneriyordu. Bu yıl Manhattan Enstitüsü, Trump Yönetimi'ne tüm PAIMI fonlarını kesmesi ve zorla uyuşturmayı genişletmesi için kamuoyunda lobi yaptı. Ve SAMHSA'ya yapılan son kesintiler ve SAMHSA'nın kendisinin yakında ortadan kalkacağına dair işaretler de tehdit edici görünüyor. Bu hafta sızdırılan bir Sağlık ve Sosyal Hizmetler bütçe teklifi, PAIMI programında büyük kesintilere işaret ediyordu.

Ve SAMHSA — kendisi de psikiyatrik zorlamanın destekçisi — görünüşe göre anti-zorlama PAC'lerinin güçlendirilmesini istemiyor. Geçtiğimiz yıl, SAMHSA'nın PAIMI Program Koordinatörü Lisa Stallworth, beklenmedik bir şekilde KK ve Gottstein'ın kamuoyuna ve PAC üyelerine PAC'lerin yetkileri hakkında tavsiyelerde bulunduğu aylık MindFreedom "Judi's Room"a katıldı. Stallworth toplantıyı kapatmaya çalıştı. Stallworth, "PAIMI programıyla ilgili bir sunum olduğunda, aslında onay için federal ajans aracılığıyla yapılmalıdır" dedi. Sunum yine de devam etti, ancak Stallworth tekrar sözünü kestiğinde Gottstein geri adım attı: "Burada olmanızı memnuniyetle karşılıyorum, ancak bilgi sağlamak için izin istememiz gerektiği fikri, bilgiye ilişkin görüşümüz gerçekten kabul edilebilir değil." 

Stallworth, NDRN'nin bile "önce bize danışmadan sunum yapamayacağını veya herhangi bir kurs yayınlayamayacağını" belirterek iki katına çıktı. Gottstein daha sonra bana "Bunun çok saçma olduğunu düşündüm" yorumunu yaptı. "Sanırım Stallworth bizi korkutmak istedi." Sunuma katılan bir PAC üyesi, "Şaşırmadım çünkü üç yıldır bir PAIMI Konseyi'nde yer alıyorum. Ve ben de 'Evet, sizi temelde bu şekilde kontrol altında tutmaya çalışıyorlar' diye düşündüm." dedi. Gottstein, PAC üyelerinin bazı P&A personelini ve yönetim kurullarını müzakere masasına getirmeleri için iddialı olmaları gerektiğine inanıyor - örneğin, bir PAC'nin bir P&A'nın PAIMI programı önceliklerini resmen onaylamayı reddetmesi gibi, bu öncelikler gerçekten ortaklaşa geliştirilmemişse. "Bence sadece bir kişinin bunu yapması bile tıkanıklığı gerçekten çözebilir" diyor.

P&A veya SAMHSA'nın nasıl yanıt vereceğine bağlı olarak, bu mahkemeye gidebilir. Ancak bu kadar ciddi bir çekişme, P&A'ların ve PAC'lerin kamuoyundaki profillerini ve etkilerini artırmaları gereken bir zamanda riskli olabilir. Bu, KK ve Gottstein'ın P&A'lar ve PAC'lerin daha yakın ve daha sağlam bir iş birliği içinde yapabilecekleri iyiliği güçlendirmeye çalışırken, PAIMI Danışma Konseyi Güçlendirme Projesi'ni destekleyen en iyi argümanlardan biridir. KK, "Topluluklar bu sese her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyor" diyor. O ve Gottstein, çalışma ilişkilerini geliştirmek isteyen bir dizi P&A yöneticisi ve PAC başkanıyla birlikte çalışmaya başladılar. "Bu gerçekten olumlu. Heyecan verici. Bunun mümkün olduğuna yürekten inanıyorum" diyor KK. 

KK ayrıca psikiyatrik hakları destekleyen daha fazla insanı PAC'lere katılmaya teşvik etmeyi, ülke çapındaki PAC üyeleri arasında devam eden iletişim ve paylaşılan öğrenme fırsatları geliştirmeyi ve PAC ve P&A iş birliği için ulusal standartları belgelemeyi umuyor. Gottstein, "Bu, şimdiye kadar yaptığım en etkili şey olma potansiyeline sahip" diyor. Konuştuğum birçok PAC üyesi, KK ve Gottstein'ın çabaları sonucunda daha fazla ilham, destek ve umut hissediyor. Bir tanesi, "Eyaletin engelli hakları örgütü [PAC] üyelerine bir şeyler yapma yetkisi vermeye istekliyse, bunun gerçekten güçlü bir şey olabileceğini düşünüyorum" diyor. Hayal kırıklığına uğramış ve yakın zamanda ayrılan bir PAC başkanı, kalan PAC üyelerine, PAC'lerinin hala değişim için hayati bir "katalizör" olabileceğine inandığını söylediğini söyledi: "Olabileceğiniz hayalperestler olun. " Simms, "Eğer ortaya çıkmıyorsak, sorunlarımızın ele alınmamasından nasıl üzülebiliriz? " diyor. "Herkesin P&A'nın ne olduğunu bilmesi gerekiyor."

------

Yazar: Rob Wipond (Rob Wipond, psikiyatri, medeni haklar, toplum sorunları, polislik, gözetim ve gizlilik ile toplumsal değişim arasındaki arayüzler hakkında sık sık yazan serbest gazetecidir. Makaleleri on yedi dergi ve gazetecilik ödülüne aday gösterildi. Rızanız Gerekmiyor: Psikiyatrik Gözaltılar, Zorla Tedavi ve Kötüye Kullanımlı Vesayetlerde Artış (Your Consent is Not Required: The Rise in Psychiatric Detentions, Forced Treatment and Abusive Guardianships) adlı kitabı kitap satılan her yerde mevcuttur. Psikolojik güç Raporu Alt Yığını'nda (PsychForce Report Substack) akıl sağlığı sistemlerinde zorlamanın genişleyen kullanımları hakkında güncellemeler yayınlıyor.)

Referans: The Fight Against Involuntary Commitment: Are Protection & Advocacy Organizations Fulfilling Their Mission?

By Rob Wipond, April 26, 2025, ET:17.05.2025

NOT : Yabancı sitelerden alınan haber, makale gibi yabancı dillerin Türkçe çevirilerinde hatalar olabilir. Gerçek çevirileri öğrenmek için kaynaklarına gidip okuyabilirsiniz..

✔Türkiye'de Deli Author by Ertuğrul Yıldırım 🙂💓