Ve Bunların Yan Etkiler Olduğunu Düşündün: Psikiyatri, Kimyasal Bozulmaları Nasıl Tıbbi Tedaviye Dönüştürdü

"Ve Bunların Yan Etkiler Olduğunu Düşündün: Psikiyatri Kimyasal Bozulmaları Nasıl Tıbbi Tedaviye Dönüştürdü", Randy Cima, Görsel (MIA)

    "Bir hastalık, insanların öldüğü veya fiziksel engelli olarak engellendiği bir durumdur. Diğer her şey insani bir durumdur." —Thomas Szasz, Psikiyatrist profesör

  "Psikiyatrik ilaçlar hedefli tedaviler değildir; teşhis kisvesi altında gizlenmiş geniş etkili kimyasallardır."

Aldatmanın Dili: Psikiyatri, İlaçları (drugs) Nasıl İlaç (medicine) Olarak Satıyor?

Tylenol'un "Ağrı Duyarlılığı Bozukluğu (Pain Sensitivity Disorder)" için bir tedavi olarak pazarlandığını veya kafein haplarının "Uyanıklık Eksikliği İlacı (Wakefulness Deficiency Medication)" olarak etiketlendiğini hayal edin. Saçmalık apaçık ortada olurdu. Yine de psikiyatri tam da bunu yaptı - ilaç etkilerini icat edilmiş bozukluklar için "tedavilere" dönüştürdü. En büyük numarası, bu maddelerin hastalığı tedavi ettiği yanılsamasını satmak için "antidepresan", "ruh hali dengeleyici" ve "antipsikotik" gibi terimler kullanarak etraflarındaki dili kontrol etmektir. Tedavi etmiyorlar. 

Retoriği bir kenara bırakırsak, tüm psikiyatrik ilaçlar dört basit kategoriye ayrılır: sakinleştiriciler, uyarıcılar, ağrı kesiciler ve halüsinojenler. Bu maddeler kimyasal dengesizlikleri düzeltmez, ruh halini düzenlemez veya beyin işlevini dengelemez - sadece vücudun işleyiş biçimini değiştirirler. Ve tam olarak doğru çerçevelendiğinde, aynı etkiler ilaç olarak satılır.

Bir Bilim Değil, Bir İş Modeli...

Psikiyatrinin hap tabanlı bir endüstriye dönüşmesi hiçbir zaman bilimle ilgili değildi. 20. yüzyılın ortalarında, ilaç şirketleri duygusal sıkıntı, dikkatsizlik ve ruh hali değişimlerinin tedavi edilebilir durumlar olarak yeniden paketlenebileceğini keşfettiler. İlk büyük psikiyatrik ilaçlar 1950'lerde ve 1960'larda ortaya çıktı - Thorazine gibi sakinleştiriciler şizofreni için çığır açıcı buluşlar olarak tanıtılırken, amfetaminler depresyon için serbestçe reçete edildi. Bu ilaçlar gerçek hastalıkları tedavi etmek için tasarlanmamıştı - teşhis arayışında olan kimyasal etkilerdi. 

Büyük İlaç Şirketleri bunu daha önce yaptı. Opioidler bir zamanlar ağrı için bağımlılık yapmayan bir çözüm olarak pazarlanıyordu. Amfetaminler "uyuşukluk" için bir tedavi olarak satılıyordu. Benzodiazepinler kaygı için "alışkanlık oluşturmayan" tedaviler olarak tanıtıldı. Her seferinde, ilacın gerçek doğası tıbbi etiketlemenin arkasına gizlendi. Psikiyatri bunu daha da ileri götürdü - uyarımı, uyuşturmayı ve çarpıtmayı "tedavi" olarak yeniden markalaştırdı. İlaçlar değişmedi - sadece pazarlama daha iyi hale geldi.

Yan Etki Dolandırıcılığı: Pazarlama Gerçeği Nasıl Gizler?

Psikiyatrik ilaçlar hedefli tedaviler değildir; teşhis kisvesi altında gizlenmiş geniş etkili kimyasallardır. Aynı madde depresyon, anksiyete, DEHB veya PTSD için reçete edilebilir; belirli bir hastalığı tedavi ettiği için değil, fark edilir bir etki yarattığı için. Bir sakinleştirici "ruh hali dengeleyici" olur, bir uyarıcı DEHB çözümü olur. İlaç aynı kalır; sadece hikaye değişir. 

Psikiyatrinin başvurduğu illüzyon "yan etki" terimidir. Ancak bunlar yan etki değildir; tek etkilerdir. Bu bozulmanın altında bir tedavi yoktur; sadece algıyı veya davranışı değiştiren kimyasal bir etki vardır. Uyuşukluk, ajitasyon, uyuşukluk, yönelim bozukluğu; bunlar kaza değildir; kimyasal müdahalenin beklenen sonuçlarıdır. 

Tedavi edilecek tanımlanabilir bir hastalık olmadığı için, psikiyatri bu bozulmaları talihsiz yan etkiler olarak yeniden markalıyor — gerçekte, bunlar her zaman ana olaydı. Sözde yan etkiler tedavidir. Gizli bir tedavi yoktur — sadece hissettiğiniz etki vardır. Bu yüzden şişenin üzerindeki etiketi kabul etmeden önce daha basit bir soru sorun: Bu ilaçlar aslında ne işe yarıyor — teşhisle veya teşhis olmadan?

1) Sakinleştiriciler: Beynin Sessiz(leştirme) Düğmesi — İyileşme Değil, Körleşme...

Psikiyatri sakinleştiricileri "antipsikotikler" veya "ruh hali dengeleyiciler" olarak adlandırır ancak bunlar hiçbir şeyi dengelemez. Sinir sistemini baskılarlar — beyin fonksiyonlarını yavaşlatır, duyguları köreltir ve doğal tepkileri sustururlar. Düşünce yavaşlar, koordinasyon bozulur ve kopuş başlar. Bir alarmı kapatmak yangını durdurmuyorsa, neden düşünceleri ve duyguları kapatmak tedavi ile karıştırılsın ki? 

Yaygın Sakinleştiriciler: Haldol, Klonopin, Seroquel, Xanax, Ativan, Valium, Librium, Thorazine, Zyprexa, Risperdal, Geodon, Abilify, Prozac, Latuda, Vraylar, Clozaril, Depakote, Lexapro, Neurontin, Zoloft, Lityum — ve düzinelercesi daha.

Gerçek Etkiler...

- Sinir sistemini yavaşlatır, uyanıklığı azaltır ve fiziksel uyuşukluğa neden olur.

- Uyuşukluğa ve gecikmiş düşünmeye neden olur, günlük görevlerin yapılmasını zorlaştırır.

- Koordinasyon ve motor kontrolünü bozar, düşme veya yaralanma riskini artırır.

- Beyin aktivitesini azaltarak duygusal tepkileri köreltir — genellikle uyuşukluğa, bağlantının kesilmesine ve libido kaybına yol açar.

- Uzun süreli kullanımda titreme, yavaş düşünme ve hafıza kaybı gibi kalıcı nörolojik hasara neden olabilir — hareket bozuklukları riskini artırır.

Sakinleştiriciler dengeyi geri getirmez — beyin aktivitesini baskılayarak denge yanılsaması yaratır. Hisler kaybolur, odak bulanıklaşır ve hayat gerçek dışı gelmeye başlar. Kişi iyileşmiyor — kapatılıyorlar. Bu ilaçlar sıkıntıyı geçici olarak uyuşturabilir, ancak nedenini ele almak için hiçbir şey yapmazlar. Sedasyonla semptomları maskelemek ilerleme değildir — kimyayla kontrol etmektir.

2) Uyarıcılar: Bir maliyetle yapay enerji...

Psikiyatri, uyarıcıları "odaklanmayı artırmak" ve "motivasyonu yükseltmek" için reklamı yapılan DEHB ilaçları ve antidepresanlar olarak pazarlar. Gerçekte, bunların hiçbiri işe yaramaz. Bunun yerine, vücudu bir stres tepkisi durumuna zorlar - adrenalin dalgalanması gibi - kalp atış hızını artırır ve sinir enerjisini tetikler. Bu yapay artışın bir bedeli vardır: bitkinlik, sinirlilik ve zihinsel yorgunluk kısa sürede gelir ve sadece işlev görmek için bir bağımlılık döngüsü yaratır. 

Yaygın Uyarıcılar: Adderall, Ritalin, Concerta, Vyvanse, Dexedrine, Focalin, Modafinil, Armodafinil, Nuvigil, Provigil, Daytrana, Strattera, Wellbutrin, Kokain, Efedrin, Desoxyn, Metamfetamin, Evekeo, Sunosi, Quillivant XR - ve düzinelercesi daha.

Gerçek Etkiler...

- Kalp atış hızını ve kan basıncını artırarak kardiyovasküler sistemi zorlar.

- Enerji ve uyanıklıkta kısa süreli bir artışa neden olur, bunu genellikle huzursuzluk ve uyku bozukluğu izler.

- İştahı bastırır ve sindirime müdahale ederek kilo kaybına, yetersiz beslenmeye ve mide sorunlarına yol açar.

- Sinirlilik, kas gerginliği ve ajitasyona neden olur — kişiyi gergin veya somurtkan hissettirir.

- İlaç sonrası çöküşlere ve zihinsel yorgunluğa yol açar, genellikle sadece normal şekilde işlev görmek için bağımlılığa yol açar.

Uyarıcılar düşünmeyi geliştirmez — vücudu yüksek bir uyarılma durumuna zorlar ve enerji rezervlerini tüketir. Psikiyatrinin "odaklanma (focus)" dediği şey aslında kimyasal olarak tetiklenen aşırı hızdır — geçici ve sürdürülemez. İlk artış çöküşlere, ruh hali değişimlerine ve bağımlılığa yol açar. Zamanla beyin sadece işlev görmek için yapay uyarıma bağımlı hale gelir. Bu ilaçlar odaklanmayı geliştirmez — bir tükenme döngüsü yaratırlar.

3) Ağrı Kesiciler: Sıkıntıyı İyileştirmek Yerine Maskeliyor...

Psikiyatri ağrı kesicileri antidepresanlar ve ruh hali dengeleyiciler olarak yeniden adlandırdı, ancak gerçek etkileri basittir: sıkıntıyı iyileştirmek değil, uyuşturmak. Bu ilaçlar "ruh halini dengelemez" veya "dengesizlikleri düzeltmez" - beynin rahatsızlığı algılama yeteneğini engeller. Rahatlama geçicidir ve orijinal ağrı yüzeyin altında bekler. Uyuşma azaldığında, genellikle daha da güçlü bir şekilde geri döner ve bağımlılığı körükler. 

Yaygın Ağrı Kesiciler: OxyContin, Vicodin, Percocet, Norco, Fentanyl, Metadon, Morfin, Tramadol, Neurontin, Lyrica, Spravato, Ketamin, Suboxone, MS Contin, Kodein - ve düzinelercesi daha.

Gerçek Etkiler...

- Sinir sistemindeki sinyalleri bloke ederek hem fiziksel hem de duygusal rahatsızlığı uyuşturur.

- Solunumu ve kalp atış hızını yavaşlatır, yüksek dozlarda aşırı doz riskini artırır.

- Sedasyona, bulanık düşünceye ve çevreden kopmaya neden olur.

- Doza ve bireye bağlı olarak öforiyi veya huzursuzluğu tetikleyebilir.

- Tolerans ve bağımlılığa yol açar, daha yüksek dozlar gerektirir ve bağımlılık riskini artırır.

Ağrı kesiciler iyileştirmez — acının nedenini ele almadan acının farkındalığını kapatırlar. Vücudun sıkıntı hissetme yeteneğini uyuşturarak bir rahatlama yanılsaması yaratırlar. Rahatsızlık çözülmemiştir — sadece susturulmuştur. Zamanla bu bağımlılığı derinleştirir ve vücudun ağrıya karşı doğal tepkisini çarpıtır. Hiçbir şey hissetmemek iyileşmekle aynı şey değildir — sadece hiçbir şey hissetmemektir.

4) Halüsinojenler: Sanrıyı, Terapi Olarak Yeniden Paketlemek...

Halüsinojenler psikiyatrinin son altın hücumudur. Ketamin ve FDA onaylı kuzeni Spravato artık "tedaviye dirençli depresyon" için reçete ediliyor. LSD, MDMA ve psilocybin gibi bir zamanlar suç sayılan psikedelikler artık depresyon, PTSD ve bağımlılık için çığır açıcı buluşlar olarak satılıyor. Ancak duyusal bozulmaya "terapi" demek onu öyle yapmaz. Bu ilaçlar iyileştirmez - algıyı altüst eder. Etkileri çok çeşitlidir: öfori, paranoya, kafa karışıklığı, kopukluk. Psikiyatri bu deneyimin adını değiştirdi ve üzerine bir fiyat etiketi yapıştırdı. 

Yaygın Halüsinojenler: Ketamin, Spravato, LSD, MDMA, Psilocybin. Düzenlenmemiş ortamlarda kullanılan diğer ilaçlar arasında DMT, ayahuasca, meskalin, peyote, 5-MeO-DMT, ibogain, DXM, PCP - ve bir düzine daha.

Gerçek Etkiler...

- Beynin görüntüleri, sesleri ve duyumları işleme biçimini bozar — gerçek ile gerçek olmayan arasındaki çizgiyi bulanıklaştırır.

- Zamanı, mekanı ve benliği çarpıtır — sıklıkla kafa karışıklığına veya rüya gibi bir kopuşa neden olur.

- Hızlı kalp atışı ve yüksek tansiyon gibi yoğun fiziksel tepkilere ve öngörülemeyen duygusal dalgalanmalara neden olabilir.

- Doza ve ortama bağlı olarak öfori, paranoya veya duygusal uyuşukluğa neden olabilir.

- Ayrışmaya neden olur — bedenden veya gerçeklikten kopukluk hissi — sıklıkla dönüşüm veya içgörü ile karıştırılan bir durum.

Halüsinojenler iyileştirmez, - algıyı, duyguyu ve düşünceyi çarpıtan geçici illüzyonlar yaratırlar. Psikiyatrinin son stratejisi basittir: Bu değişmiş durumları terapötik atılımlar olarak yeniden paketleyin, - sonra bunları ilaç olarak satın. Çarpıtma içgörüye dönüşür. Ayrışma dönüşüme dönüşür. Karmaşa netliğe dönüşür. Psikiyatri, yönelim bozukluğunu iyileştirme olarak yeniden tanımlayarak, sanrıyı - fatura kodları, teşhis etiketleri ve bilimsel meşruiyet yanılsaması ile tamamlanmış - bir ürüne dönüştürür. Dört ilaç sınıfının hepsinde bir şey aynı kalır: ilaç bir etkiye neden olur, - ve psikiyatri, buna tedavi der. Ancak birinin nasıl hissettiğini veya davrandığını değiştirmek iyileştirme değildir. Bastırma, uyarma, uyuşturma ve çarpıtma acıyı çözmez, - onu maskeler. Yine de bu etkiler iyileşme olarak pazarlanmaktadır. Ve bu da psikiyatrinin en popüler - ve en yanıltıcı - savunmasına yol açıyor: "çalışıyor (it works)" iddiası.

"Ama Daha İyi Hissediyorum" — Rahatlama iyileşmenin yerini aldığında...

Psikiyatrik ilaçların destekçileri sıklıkla "Ama onları aldığımda kendimi daha iyi hissediyorum! " derler. Terapistler, öğretmenler, arkadaşlar ve aile üyeleri bu duyguyu tekrarlar: "Şimdi daha iyi görünüyorlar. " İkna olan sadece ilacı alan kişi değildir; etrafındaki herkes bir değişim görmekten rahatlar — herhangi bir değişim — ve en azından önemsedikleri kişinin "tedavide" olduğundan emin olurlar. 

Haklılar mı? Bir bakıma evet — çünkü uyuşturucular etki yaratır. Alkol sosyal kaygıyı azaltır. Morfin ağrıyı uyuşturur. Kokain enerjiyi artırır. Elbette insanlar fark eder — bir şeyler değişir. Vücut tepki verir. Kişi farklı hisseder. Daha fazla hareketsizlik, daha az duygu, daha fazla uyum veya daha fazla enerji olabilir — ancak bunlar bir kimyasalı yutmanın geçici sonuçlarıdır. Bir ilacın bir etki yaratması, herhangi bir şeyi düzelttiği anlamına gelmez. Asıl soru şudur: İyileştirirler mi? 

İlaç pazarlamasından arındırılmış cevap hayırdır. Bu ilaçlar sıkıntıyı gidermez veya herhangi bir biyolojik işlev bozukluğunu düzeltmez — çünkü hiçbir psikiyatrik bozukluğun biyolojik bir nedeni bulunamamıştır. Bilinci ve bedensel işlevi öngörülebilir şekillerde değiştirirler. Ve psikiyatri bu etkileri tedavi olarak satarak koca bir endüstri kurmuştur.

Bozulmaları (/Kesintileri "disruptions), Tedavi Olarak Yeniden Tanımlamak

Psikiyatrinin gücü bilimsel keşiflerden gelmez, - dili kontrol etmekten gelir. Terimleri değiştirerek, bastırmayı dengeye, ajitasyonu odaklanmaya, uyuşukluğu sakinliğe ve halüsinasyonu iyileşmeye dönüştürdü. Bu ilaçların gerçek etkileri var, - hastalık üzerinde değil, vücudun işleyişi üzerinde. Psikiyatrinin pazarlama bölümü buna tedavi diyor.

Psikiyatri ilacı icat etmedi. Sakinleştiricilerin, uyarıcıların, ağrı kesicilerin ve halüsinojenlerin etkilerini tedavi olarak yeniden markaladı, - ve bu yanılsama üzerine bir endüstri kurdu. Alkol sosyal kaygıyı hafifletebiliyorsa ve morfin kederi azaltabiliyorsa, o zaman bu mantığa göre, her zaman çarelerimiz vardı. 

Aradaki fark nedir? Bu maddeler bir teşhis kodu, reçete defteri veya psikiyatrinin meşru görünmesi için ihtiyaç duyduğu marka ile gelmiyor. Yani bir dahaki sefere biri bir hapın "beyninizi dengeleyeceğini" söylerse tıbbi kimlik bilgilerini sormayın — reklam bütçelerini sorun. Çünkü cevap ilaç değil. Hiçbir zaman olmadı. Pazarlama — beyaz önlük giymiş.

------

Yazar: Randy Cima (Emekli bir psikoloğum ve onlarca yıllık ruh sağlığı programlarını yönetme, klinisyenlere eğitim verme ve çocuklar ve aileler için tedavi modelleri geliştirme deneyimim var. Psikiyatri ve insan acısının nasıl tıbbileştirildiği ve yanlış anlaşıldığı hakkında yazıyorum. Medium'da bir dizi makale yazdım. Kitabım Zombi Teorisi (The Zombie Theory) (g) yakın zamanda Amazon'da yayınlandı. )

Referans: And You Thought They Were Side Effects: How Psychiatry Turned Chemical Disruption Into Medical Treatment

By Randy Cima, May 1, 2025, ET:10.05.2025

(a)https://www.lawinsider.com/dictionary/impaired-person

(b)https://dztps.si/doc/slovar/stanje.pdf

(c)https://www.health.gov.au/topics/medicines/about-medicines

(d)https://www.artixio.com/post/drugs-vs-medicines-differences

(e)https://www.quora.com/What-is-the-difference-between-a-switch-and-a-button

(f)https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/actual

(g)https://www.amazon.com/Zombie-Theory-Modern-Day-Psychiatry-Ridiculed-ebook/dp/B0F276JP9Z

SÖZLÜK: -Impaired, engelli, kusurlu, bozuk vb.. "Engelli (Impaired) kişi, işitme veya konuşma bozukluğu nedeniyle konuşulan dili kolayca anlayamayan veya iletişim kuramayan kişi anlamına gelir; sağır, sağır ve kör, konuşma engelli veya işitme güçlüğü çeken kişileri içerir." (a)

-"Durum (condition), bir şeyin veya birisinin fiziksel durumunu tanımlar. Durum (situation), belirli bir zamanda ve belirli bir yerde bulunan bir dizi koşulu ifade eder." (b)

- "İlaçlar (medicines), vücudumuzun - fiziksel veya zihinsel olarak - hastalıkları önlemesine, tedavi etmesine veya iyileştirmesine yardımcı olan maddelerdir. 'İlaç (medicine)' terimi, ilaçlar (medicines), alkol, tütün ve yasadışı maddeleri içeren daha geniş bir terim olan ilaçlar (/uyuşturucular "drugs") olarak adlandırdığımız şeyden farklıdır." (c)

- "İlaç (drug) ve ilaç (medicine) arasındaki fark nedir? "İlaçlar (drugs), vücut üzerinde olumlu veya olumsuz etkisi olan tıbbi veya tıbbi olmayan kimyasal maddelerdir, ilaçlar (medicines) ise vücut üzerinde olumlu etkileri olan terapötik kullanım içindir." (d)

- switch, "şalter, anahtar" vb... - button, "düğme, buton" vb.. ""Anahtar (switch)", "açık" ve "kapalı" konumlarına sahip ikili bir cihazdır. "Düğme (button)", bir anlık "açık" konumuna sahip ikili bir cihazdır ve..." (e)

- actual, "fiili, güncel, gerçek, asıl, aktüel" vb.. "Actual, 'doğru', 'gerçek' ve 'kendi başına şey' anlamına gelen bir sıfattır. Zamana atıfta bulunmaz. Actual her zaman ismin hemen öncesinde gelir..." (f)

- work, "çalışma, iş" vb...

- disruption, "aksama, kesinti, bozulma" vb..

NOT : Yabancı sitelerden alınan haber, makale gibi yabancı dillerin Türkçe çevirilerinde hatalar olabilir. Gerçek çevirileri öğrenmek için kaynaklarına gidip okuyabilirsiniz..

✔Türkiye'de Deli Author by Ertuğrul Yıldırım 🙂💓